Hoe blijf ik rustig als een kind dat dat niet is?

Supervisie in het onderwijs: hoe blijf ik rustig als een kind dat dat niet is?

Inleiding

Iedere onderwijsprofessional kent het moment waarop een leerling volledig in de emotie schiet. Boosheid, verdriet, paniek of onrust – het komt de klas binnen als een golf en overspoelt alles. Juist dan wordt er iets gevraagd van de rust en stevigheid van de leerkracht of begeleider. Maar wat als die rust niet vanzelf komt?

In deze blog duiken we in de rol van supervisie binnen het onderwijs als krachtige manier om te leren omgaan met de vraag: hoe blijf ik rustig als een kind dat niet is? Supervisie biedt ruimte voor reflectie, groei en zelfinzicht. Het helpt onderwijsprofessionals om stevig te blijven staan – juist als het stormt.

Wat is supervisie precies?

Supervisie is een begeleidingsvorm waarin professionals reflecteren op hun eigen handelen, houding en beleving in werksituaties. Het is geen therapie en geen cursus, maar een begeleide ontdekkingstocht waarin je leert van je eigen praktijkervaringen.

Binnen het onderwijs is supervisie bijzonder waardevol omdat het vak veel vraagt: cognitief, sociaal en emotioneel. Door regelmatig stil te staan bij je eigen reacties, overtuigingen en spanningsvelden, ontwikkel je veerkracht en zelfbewustzijn.

Waarom supervisie helpt bij het bewaren van rust

Kinderen spiegelen. Als een kind onrustig is, gespannen of opstandig, kan dat iets in jou als professional raken. Misschien voel je irritatie, machteloosheid, schuld of juist een enorme drang om te helpen. Supervisie helpt je om deze gevoelens niet weg te drukken, maar te onderzoeken.

Vragen die in supervisie aan bod kunnen komen:

• Waarom raakt dit gedrag me zo?

• Wat maakt dat ik spanning voel in mijn lijf?

• Hoe kan ik stevig blijven zonder afstandelijk te worden?

• Wat zegt deze situatie over mijn eigen patronen?

Door op een veilige en open manier te reflecteren op zulke vragen, krijg je meer grip op jezelf. Je leert signalen van stress eerder herkennen, je leert vertragen en bewust kiezen hoe je reageert. Dat is de kern van professionele rust.

Het belang van zelfkennis bij emotioneel gedrag van kinderen

Kinderen die overprikkeld of onveilig zijn, zoeken onbewust houvast. Ze testen grenzen, spiegelen spanning en zoeken nabijheid – vaak op onhandige manieren. Als onderwijsprofessional ben jij een belangrijke veilige haven. Maar dat vraagt iets van jouw zelfkennis en interne rust.

In supervisie ontdek je hoe jouw eigen biografie, overtuigingen en waarden doorwerken in je handelen. Je leert:

• welke triggers jou uit balans brengen

• hoe je kunt blijven bij wat van het kind is, en wat van jou

• hoe je jouw kalmte versterkt in moeilijke momenten

Dit leerproces is geen trucje. Het vraagt moed om jezelf onder de loep te nemen. Maar het levert zoveel op: innerlijke ruimte, meer zelfcompassie én een stabielere relatie met je leerlingen.

Praktijkvoorbeeld: Lisa en de boze kleuter

Lisa is leerkracht in groep 1-2. Eén van haar leerlingen, Daan, heeft regelmatig woede-uitbarstingen. Hij gooit met speelgoed, schreeuwt en trekt zich daarna huilend terug onder de tafel. Lisa merkt dat ze het spannend vindt. Ze probeert begripvol te reageren, maar voelt tegelijkertijd onmacht en frustratie.

Tijdens haar supervisietraject brengt ze deze situatie in. Door het gesprek realiseert ze zich dat het gedrag van Daan iets raakt in haar eigen behoefte om alles ‘goed te doen’. Ze voelt zich schuldig als ze het niet kan oplossen. De supervisor helpt haar om mild te kijken naar zichzelf én om te ontdekken welke reacties helpend zijn zonder zichzelf te verliezen.

Na een aantal sessies zegt Lisa: “Ik blijf rustiger. Niet omdat Daan veranderd is, maar omdat ik nu beter weet hoe ik op hem wil reageren, vanuit rust in mijzelf.”

Hoe supervisie rust versterkt in de klas

Supervisie draagt bij aan professioneel handelen, juist in spannende situaties. Je leert:

• bewust aanwezig te blijven, ook als het kind heftig reageert

• afstand nemen zonder af te haken

• contact maken zonder over je grenzen te gaan

• met compassie kijken naar jezelf én het kind

Deze vaardigheden zorgen niet alleen voor meer rust in jou, maar ook in de klas. Kinderen voelen dat. Een rustige volwassene werkt als een anker in de groep.

Voor wie is supervisie geschikt in het onderwijs?

Supervisie is waardevol voor:

• leerkrachten (po, vo, mbo)

• intern begeleiders

• onderwijsassistenten

• mentoren

• pedagogisch medewerkers

• schoolcoaches

Zowel starters als ervaren professionals halen inzichten uit supervisie. Het is geschikt voor wie:

• wil groeien in zelfkennis

• wil leren omgaan met uitdagende situaties

• zichzelf wil versterken als mens en professional

Wil jij leren hoe je kalm blijft als het spannend wordt?

Er zijn momenten waarop je alles uit de kast haalt voor een kind – en toch voel je je gespannen of machteloos. Supervisie geeft je de ruimte om daar op een professionele en veilige manier bij stil te staan. Je ontdekt hoe je vanuit rust kunt handelen, ook als het gedrag van een kind heftig is. Juist dan maak jij het verschil.

De Landelijke Organisatie voor Coaching in het Onderwijs biedt een erkende opleiding tot supervisor in het onderwijs. Deze opleiding leert je hoe je supervisie kunt geven én zelf professioneel kunt blijven groeien. Je leert begeleidingsvaardigheden, gespreksvoering, zelfreflectie en het begeleiden van anderen in hun professionele ontwikkeling.

Wil jij vanuit rust en stevigheid kinderen begeleiden – ook als zij dat zelf (nog) niet kunnen?
Volg dan de opleiding supervisie in het onderwijs bij de Landelijke Organisatie voor Coaching in het Onderwijs.

Ga hier naar toe en ontdek hoe jij kunt groeien – voor jezelf én voor je leerlingen.